Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz indirime beklentilere paralel 250 baz puanlık bir adımla devam etmesi, mevduat ve kredi faizlerine yansıdı. Ancak, bankalar mevduat faizlerine bu indirimleri anında yansıtırken, tüketici ve ticari kredi faizleri aynı oranda inmiyor. TCMB politika faizini 250 baz puan indirerek yüzde 42.5 seviyesine getirdi. Son üç ayda toplamda 750 baz puanlık indirim gerçekleştirilmiş oldu.
2024 Aralık ayında başlatılan faiz indirimleri sonucunda 32 günlük TL mevduat faizi yüzde 50 seviyelerinden yüzde 40’lara kadar geriledi. Merkez Bankası’nın son faiz indirimi TL mevduat faizlerinde 3 puanlık düşüşe yol açtı. Ancak, bu durum tüketici ve ticari kredi faizlerine yansıma göstermedi. Bankalar, mevduat faizlerine anında yanıt verirken, kredi faizlerinde aynı hızla bir düşüş yaşanmıyor.
Vatandaşlar zorunlu ihtiyaçlarını karşılamak için kredi kartı ve ihtiyaç kredisi kullanırken, bankalar büyüme sınırı ve takipteki kredilerdeki artış nedeniyle faizleri indirmeye istekli görünmüyor. Yüksek faiz ortamında zorlanan reel sektör temsilcileri de faiz indirimlerini bekliyor. Bu durum, ekonomik istikrarı tehdit eden bir faktör olarak öne çıkıyor.
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, “Bankalar ticari kredi faizini düşürmek için ne bekliyor?” diyerek bankaların bu konuda harekete geçmesi gerektiğini vurguladı. TOBB Yönetim Kurulu Üyesi ve ASO Başkanı Seyit Ardıç, finansman sorunun derinleştiğini belirterek, bankaların bir an önce ticari kredi faizini düşürmesini istedi. Bu durum, işletmelerin büyüme ve gelişme potansiyelini olumsuz etkiliyor.
Kredi kartı ve kredili mevduat faizleri ise son bir yıldır değiştirilmiyor. Geçim sıkıntısı nedeniyle artan takibe düşen borçlar ve kredi kartı kullanımına rağmen, kredi kartlarında gecikme faizi aylık yüzde 5.05, kredili mevduat hesaplarında gecikme faizi ise yüzde 5.30 seviyesinde uygulanıyor. Bu durum, tüketicilerin finansal yükünü artırıyor.
Merkez Bankası haftalık faiz istatistiklerine göre, kredili mevduat hesapları dahil ihtiyaç kredilerine uygulanan ortalama faiz oranı 28 Şubat haftasında yüzde 71.41 seviyesinde bulunurken, ticari kredilere uygulanan faiz oranları yüzde 55.25 oldu. Bu veriler, bankaların faiz indirimlerine ne kadar duyarsız kaldığını gösteriyor.
Sonuç olarak, Merkez Bankası'nın faiz indirimleri mevduat faizlerini olumlu etkilerken, kredi faizlerinde beklenen düşüş yaşanmıyor. Tüketiciler ve işletmeler, bu durumdan olumsuz etkileniyor. Bankaların ticari kredi faizlerini düşürmesi, ekonomik büyüme için kritik bir adım olarak değerlendiriliyor.