2024 yılında elde edilen kira geliri, 33 bin liralık istisna tutarını aşıyorsa beyanname verilmesi gerekiyor. 2 Nisan’a kadar bu işlem yapılmalı. Kiracıların verdiği bilgiler ve diğer kaynaklardan sağlanan verilerle evin kirada olup olmadığı tespit edilebiliyor.
Kira beyannamesi doldurulurken, ‘getiri’ ve ‘götürü’ gider yöntemlerinden biri tercih ediliyor. Götürü gider yöntemi seçildiğinde, istisna tutarı çıkarıldıktan sonra kalan tutardan yüzde 15 daha indirim yapılması sağlanıyor. Bu yöntem, mülk sahiplerine önemli avantajlar sunuyor.
Gerçek gider yöntemiyle, evle ilgili yapılan asansör, yalıtım, kombi ve ankastre masrafları kira gelirinden indirilebiliyor. Ayrıca, ev krediyle alınmışsa faiz ödemeleri de gider olarak gösterilebiliyor. 2020’den sonra alınan evlerin satın alma bedelinin yüzde 5’i de gider olarak hesaba dahil ediliyor.
Bu durum, birçok giderin ödenecek vergi tutarını aşağı çekmesini sağlıyor. Mülk sahibinin kendisi, eşi ve çocukları için yaptığı bazı harcamalar da gider olarak gösterilebiliyor. Bu harcamalar, beyan edilen gelirin düşmesine yardımcı oluyor.
‘Hazirbeyan.gib.gov.tr’ internet adresine girildiğinde görülen beyanname ekranında ‘istisna’, ‘gider’ gibi bölümlere yazılan her bir tutar, kira gelirinin düşmesini sağlıyor. Eğitim, sağlık ve hayat sigortası gibi harcamalar, bu bölümlerde dikkat çekiyor.
Sağlık, eğitim ve sigorta masrafları varsa, ‘getiri’ veya ‘götürü’ gider yöntemlerinden biri seçilerek hazır beyan sistemi doldurulmalıdır. Sayfanın aşağısında ‘Gelirden yapılacak indirimler’ bölümü bulunuyor ve burada indirim yapılabilecek maddeler yer alıyor.
Eğitim harcaması indiriminde 18 yaş sınırı bulunmaktadır. Eğer üniversite eğitimi devam ediyorsa, 25 yaşın dolmaması gerekiyor. Kitap ve kırtasiye masrafları, servis ücretleri, kurs ücretleri, kreş ve özel yurt masrafları indirim konusu yapılabiliyor.
Okul yemek parası ve vakıf üniversitelerine ödenen eğitim harcamaları ise indirim olarak dikkate alınamıyor. Harcama belgeleri beyanname verirken eklenmiyor, ancak faturanın alındığı işletme unvanı, vergi ve fatura numarası ilgili satılara kaydediliyor.
Mükellefin kendisi, eşi ve çocukları için yapılan eğitim ve sağlık harcamaları, beyan edilen gelirin yüzde 10’unu aşamıyor. Burada bir sınırlama olsa da giderlerin toplamı, ödenecek vergiyi önemli ölçüde düşürüyor.
Kira vergisi mükellefinin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat sigortalarına ödenen primlerin yüzde 50’si ile diğer şahıs sigorta primlerinin yüzde 100’ü gelir matrahından indirilebiliyor. İndirim konusu yapılacak primlerin toplamı, beyan edilen gelirin yüzde 15’ini aşamıyor.
Kamu kurumlarına, kamu yararına çalışan derneklere ve vergi muafiyeti tanınan vakıflara yapılan bağışların bir kısmına indirim imkanı tanınıyor. Kamu kurumlarına bağışlanan okul, sağlık tesisi ve ibadethanelere ilişkin harcamaların tamamı beyan edilen gelirden indirilebiliyor.
Cumhurbaşkanlığınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdî bağışların tamamı da vergiye tabi gelirden düşülebiliyor. Bu durum, mülk sahiplerinin vergi yükünü azaltmalarına yardımcı oluyor.
Mülk sahibi, yıllık 220 bin lira kira geliri elde etmiş ve götürü gider yöntemini seçmiş olsun. Önce 33 bin liralık istisna tutarı düşülecek. Kalan 187 bin liranın yüzde 15’i (28 bin 50 lira) götürü gider kuralı gereği indirilecek.
Böylece istisna ve gider düşülmüş kira geliri 158 bin 950 lira olarak hesaplanıyor. Bu kişinin eğitim ve sağlık masrafları varsa, 158 bin 950 liranın yüzde 10’unu aşmayacak şekilde indirim yapma hakkı bulunuyor. Sonuç olarak, bu indirimler sayesinde mülk sahibinin vergi yükü önemli ölçüde azalıyor.